Wiktionary:የፈረንሳይኛ ቅድመ-ታሪካዊ አመጣጥ - ሷዴሽ ዝርዝር
የፈረንሳኛ አመጣጥ ታሪክ ሷዴሽ[አርም]
የሷደሽ ዝርዝር፦ አማርኛ፣ ዘመናዊ ፈረንሳይኛ፣ ጥንታዊ ፈረንሳይኛ፣ ሮማይስጥ፣ ቅድመ-ጣልያናዊ፣ ቅድመ-ህንዳውሮፓዊ፣ ኬጥኛ
ስለ «ቅድመ-ጣልያናዊ» እና «ቅድመ ሕንዳውሮፓዊ» - የ(*) ምልክት ማለት እነዚህ ቃላት ከቶ በጽሕፈት አልተዘገቡም። በቋንቋ ሊቃውንት ግመት ብቻ ናቸው። የሕንድ የአውሮፓ ሕዝብ ወላጆች በጥንት ሳይለያዩ አንድላይ የተናገሩት ቋንቋ እንደ ሆነ ይገመታል።
| ቁ#. | አማርኛ | ዘመናዊ ፈረንሳይኛ (~1600 ዓም-አሁን) | ጥንታዊ ፈረንሳይኛ (~800-1300 ዓም) | ሮማይስጥ (~500 ዓክልበ.-500 ዓም) | ቅድመ-ጣልያናዊ (~800 ዓክልበ.?) | ቅድመ-ህንዳውሮፓዊ (~1100 ዓክልበ.?) | ኬጥኛ (~1700-1200 ክ.በ.) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | እኔ | je ዥዕ | jo, jeu ጆ፣ ጄው | ego ኤጎ | *ኤጎ | *ኤግሖም | ኡክ |
| 2 | አንተ፣ አንቺ | tu ቱ | tu ቱ | tu ቱ | *ቱ | *ቱሕ | ዚክ |
| 3 | እርሱ፣ እርሷ | il, elle ኢል፣ ኧል |
il, el ኢል፣ ኧል | is, ille ኢስ፣ ኢሌ |
* ኢስ | *ኤይ፣ *ኢሕ፣ *ኢድ | አስ |
| 4 | እኛ | nous ኑ | nos ኖስ | nos ኖስ | *ኖስ | *ወይስ | ዌስ |
| 5 | እናንተ | vous ቩ | vos ቮስ | vos ዎስ | *ዎስ | *ዩስ | ሱሜስ |
| 6 | እነሱ | ils ኢል | il ኢል | ii ኢይ | * | *ኤየስ፣ *ኢሔስ | ኤ |
| 7 | ይህ፣ ይህች | ce, cet, cette ስዕ፣ ሰት | cist, ceste ጺስት፣ ጸስተ | hic, ista ሂክ፣ ኢስታ | *ኮሕ፣ *ኮስ፣ *ኮድ | ካስ | |
| 8 | ያ፣ ያች | ça, cela ሳ፣ ስላ | ille ኢሌ | * | *ሶ፣ *ሴሕ፣ *ቶድ | አፓስ | |
| 9 | እዚህ | ici ኢሲ | ici ኢሲ | hic ሂክ | * | ካ | |
| 10 | እዚያ | là, y ላ፣ ኢ | la, i ላ፣ ኢ | ibi ኢቢ | * | *ታር | አፒያ |
| 11 | ማን | qui ኪ | qui ኲ | quis ኲስ | *ኲስ | *ኲስ | ኩዊስ |
| 12 | ምን | quoi ኳ | quoy ኰይ | quid ኲድ | *ኰድ | *ኰድ | ኩዊት |
| 13 | የት | où ኡ | ou ኡ | ubi ኡቢ | * | ኩዋፒ | |
| 14 | መቼ | quand ካን | quant ኳንት | quando ኳንዶ | * | ኩዋፒ | |
| 15 | እንዴት | comment ኮሞ | quomodo ኰሞዶ | * | ማሓን | ||
| 16 | አይ... ም | ne...pas ንዕ...ፓ | non ኖን | * | *ነ | ናታ | |
| 17 | ሁሉ | tout ቱው | tot ቶት | omnis, totis ኦምኒስ፣ ቶቲስ | * | *ሔሎስ | ሁማንጻ |
| 18 | ብዙ | beaucoup በውኩው | maint ማይንት | multi ሙልቲ | * | *ሞኖጎስ | መኪስ |
| 19 | አንዳንድ | quelques ከልክ | aucun አውኩን | aliquot አሊኰት | * | *ካይሎ-፣ *ሶልዎ- | ኩወስቃ |
| 20 | ጥቂት | peu ፕው | poi ፖይ | paucus ፓውኩስ | *ፓዋስ | ተፓወስ | |
| 21 | ሌላ | autre ኦትርዕ | altre አልትረ | alter አልተር | * | *አንተሮስ | ዳማይስ |
| 22 | አንድ | un አን | un ኡን | unus ኡኑስ | *ኦይኖስ | *ኦይኖስ | ሲያስ? |
| 23 | ሁለት | deux ድው | deus ደውስ | duo ዱዎ | *ዱዎ | *ድዎሕ | ዳውስ |
| 24 | ሦስት | trois ቷ | trois ትሮይስ | tres ትሬስ | *ትሬስ | *ትሬየስ | ቴሬስ |
| 25 | አራት | quatre ካትርዕ | quatre ኳትረ | quattuor ኳትዎር | *ኰትዎረስ | መያወስ | |
| 26 | አምስት | cinq ሰንክ | cinc ጺንክ | quinque ኲንኴ | *ፔንኰ | ||
| 27 | ትልቅ | grand ግራን | grant ግራንት | magnus, grandis ማግኑስ፣ ግራንዲስ | *ማግኖስ | *ሜጎስ | ሳሊስ |
| 28 | ረጅም | long ሎንግ | long ሎንግ | longus ሎንጉስ | *ድሉሕጎስ | ዳሉኪስ | |
| 29 | ሰፊ | large ላዥ | large ላርጀ | latus ላቱስ | *ስትላቶስ | ፓልሒስ | |
| 30 | ወፍራም | gros ግሮ | gros ግሮስ | grossus ግሮሱስ | *ቴጉስ | ||
| 31 | ከባድ | lourd ሉር | gravis ግራዊስ | *ጐርሖስ | ናኪስ | ||
| 32 | ትንሽ | petit ፕቲ | petit ፐቲት | parvus ፓርዉስ | *ስማሎስ | ካፒስ | |
| 33 | አጭር | court ኩር | court ኮውርት | curtus ኩርቱስ | *ስኩርቶስ፣ *ምረጉስ | ማኒንግኩዋንጽ | |
| 34 | ጠባብ | étroit ኤቷ | estroit ኤስትሮይት | strictus ስትሪክቱስ | *ሔንግ- | ||
| 35 | ቀጭን | maigre ሜግር | maigre ማይግረ | macer ማኬር | *ቴንሑስ፣ *መሕቅሮስ | ማክላንጽ | |
| 36 | ሴት | femme ፈም | feme ፈመ | femina ፈሚና | *ግዌን | ግዌናንጽ | |
| 37 | ወንድ | homme ኦም | home ኦመ | vir ዊር | *ዊሕሮስ | ፐስናስ | |
| 38 | ሰው | personne ፐርሰን | persone ፐርሶነ | homo ሆሞ | *ሄሞ | *ማኑስ | አንቱዋሐስ |
| 39 | ልጅ | enfant አንፋን | enfant አንፋንት | infans ኢንፋንስ | *ፐሑስ | ሃሣስ | |
| 40 | ሚስት | femme ፈም | feme ፈመ | uxor ኡክሶር | |||
| 41 | ባል | mari ማሪ | mari ማሪ | maritus ማሪቱስ | *ፖቲስ | ፐስናስ | |
| 42 | እናት | mère ሜር | medre መድረ | mater ማተር | *ማተር | *ሜሕቴር | አናስ |
| 43 | አባት | père ፔር | pedre ፐድረ | pater ፓተር | *ፓቴር | *ፕሕቴር፣ *አታ | አታስ |
| 44 | እንስሳ | animal አኒማል | animal አኒማል | animal አኒማል | *ዴውሶም፣ ጐር- | ሱፓል | |
| 45 | ዓሣ | poisson ፗሶን | peis, pescion ፔስ፣ ፐጺዮን | piscis ፒስኪስ | *ፒስኮስ | ፓርሑዋያስ | |
| 46 | ወፍ | oiseau ዋዞ | oisel ኦይሰል | avis አዊስ | *አዊስ | *ሔዊስ | ሱዋይስ |
| 47 | ውሻ | chien ሽየን | chien ችየን | canis ካኒስ | *ክዎ | ኩዋስ | |
| 48 | ቅማል | pou ፑው | pouil ፕዊል | pedis ፔዲስ | *ለውሕ | አፕኄ | |
| 49 | እባብ | serpent ሰህፓን | serpent ሰርፐንት | serpens ሰርፔንስ | *ሔንጒስ፣ *ነሕትር- | ኢሉያንካ | |
| 50 | ትል | ver ቨር | vermis ወርሚስ | *ክውርሚስ | |||
| 51 | ዛፍ | arbre አህብር | arbre አርብረ | arbor አርቦር | *ዶሩ | ታሩ | |
| 52 | ደን | bois ቧ | bos ቦስ | foresta ፎረስታ | ትየሣር | ||
| 53 | በትር | bâton ባቶን | baston ባስቶን | baculum ባኩሉም | *ጋስቶ- | ፓሒን | |
| 54 | ፍሬ | fruit ፍዊ | fruit ፍርዊት | frux ፍሩክስ | *ብለሕ-፣ *ብሩግ- | ሰሳን | |
| 55 | ዘር | semence ስማንስ | semence ሰመንጸ | semen ሴመን | *ሴህምን | ዋርዋላን | |
| 56 | ቅጠል | feuille ፌይ | fueille ፍዌየ | folium ፎሊዩም | *ቦልሕዮም | ፓርስቱስ | |
| 57 | ሥር | racine ራስን | rais ራይስ | radix ራዲክስ | *ውራዲስ | *ውሬሕድስ | ሱርካስ |
| 58 | ቅርፊት | écorce ኤኮርስ | escorce ኧስኮርስ | cortex ኮርተክስ | *ቤርሕጎስ | ||
| 59 | አበባ | fleur ፍሌ | flor ፍሎር | flos ፍሎስ | *ፍሎስ | *ብሌሕስ | አሊል |
| 60 | ሣር | herbe ኤርብ | herbe ኤርበ | herba ኤርባ | *ኮይኖ- | ወልኩዋንጽ፣ ኡዙሕሪስ | |
| 61 | ገመድ | corde ኮርድ | corde ኮርደ | chorda ቆርዳ | ኢሺማናስ | ||
| 62 | ቆዳ | peau ፔው | pel ፐል | pellis ፐሊስ | *ፐል-፣ *ትዌኮስ | ||
| 63 | ሥጋ | chair ሼር | char ቻር, carn ካርን | caro ካሮ | *ካሮ | *ሜምሶ- | |
| 64 | ደም | sang ሳጝ | sanc ሳንክ | sanguis ሳንጒስ | *አሲውር | *ክረው-፣ *ሄስሕር | ኧሻር |
| 65 | አጥንት | os ኦ | os ኦስ | os ኦስ | *ኾስት-፣ *ኮስት- | ሃስታይ | |
| 66 | ቅባት | gras ግራ | gras ግራስ | crassus ክራሱስ | *ስመሩ- | ሳክኒስ | |
| 67 | ዕንቁላል | oeuf ኤፍ | oef ወፍ | ovum ኦዉም | *ኦዎም | *ሖውዮም | |
| 68 | ቀንድ | corne ኮርን | corne ኮርነ | cornu ኮርኑ | *ቅርኖም- | ሱርና | |
| 69 | ጅራት | queue ኬ | cue ኴ | cauda ካውዳ | ሲሳይ | ||
| 70 | ላባ | plume ፕሉም | plume ፖሉመ | pluma ፕሉማ | *ፔትሕር | ፒታር | |
| 71 | ጸጉር | cheveu ሸቬ | cheveu ቸቨው | capilus ካፒሉስ | *ፒሎስ | *ፓክስ, *ፑልሕ- | ኢሼኒስ |
| 72 | ራስ | tête ተት | chief ችየፍ | caput ካፑት | *ካፑት | *ካፑት | ሃርሳር |
| 73 | ጆሮ | oreille ኦረይ | oreille ኦረየ | auris አውሪስ | *ሖውስ | ኢስታማናስ | |
| 74 | ዐይን | œil ወይ | oil ኦይል | oculus ኦኩሉስ | *ኦኰሎስ | *ኾኲ-፣ *ኸኲ- | ሳጉዋ |
| 75 | አፍንጫ | nez ኔ | nes ኔስ | nasus ናሱስ | *ኔሕስ | ቲቲታን | |
| 76 | አፍ | bouche ቡሽ | buche ቡቸ | os ኦስ | *ሖሕስ- | አይስ | |
| 77 | ጥርስ | dent ዳን | dent ደንት | dens ዴንስ | *ኽዶንትስ፣ *ጎምቦስ | ጋጋስ | |
| 78 | ምላስ | langue ላንግ | langue ላንጐ | lingua ሊንጓ | *ደንጓ | *ድንግዌሕስ | ላላስ |
| 79 | ጥፍር | ongle ኦንግል | ongle ኦንግለ | unguis ኡንጒስ | *ሕንጒስ | *ኽኖግሮስ | ሳንኩዋይስ |
| 80 | እግር | pied ፕየ | pié ፕዬ | pes ፔስ | *ፖድስ | ፓታስ | |
| 81 | ባት | jambe ዣምብ | jambe ጃምበ | crus ክሩስ | *ክሮክስኮ- | ኧግዱ | |
| 82 | ጉልበት | genou ዥኑ | genoil ጀኖይል | genu ጌኑ | *ጎኑ | ጌኑ | |
| 83 | እጅ | main መን | mein መይን | manus ማኑስ | *ማኑስ | *ጌስሮ-፣ *ማን- | ከሣር |
| 84 | ክንፍ | aile ኧል | aile አይለ | ala አላ | *አክሲላ | ፓታር | |
| 85 | ሆድ | ventre ቫንትር | ventre ቨንትረ | venter ወንተር | *ኡደሮ-፣ *ብረውሶስ | ሳርሁዋንጽ | |
| 86 | አንጀት | intestins አንተስተን | intestina ኢንተስቲና | *ኤሕተር- | ጋራተስ | ||
| 87 | አንገት | cou ኩው | col ኮል | collum ኮሉም | *ክኖግ-፣ *ኰሎ- | ኩዋታር | |
| 88 | ጀርባ | dos ዶ | dos ዶስ | dorsum ዶርሱም | ኢስኪስ | ||
| 89 | ጡት፣ ደረት | poitrine ፗትሪን | peitrine ፐይትሪነ | pectus ፐክቱስ | *ፐክቶስ | *ፕስቴን | ታካኒ፣ ቴታን |
| 90 | ልብ | cœur ኬር | cuer ኴር | cor ኮር | *ኮርድ | *ኬርዲስ | ካርዲ |
| 91 | ጉበት | foie ፏ | feie ፈየ | iecur የኩር | *የሕኲር፣ ሔንትሮም | ሊሢ | |
| 92 | ጠጣ | boire ቧር | boivre ቦይቭረ | bibere ቢቤሬ | *ቢብ- | *ፐኺ-፣ *ሔጒ- | ኤኩ- |
| 93 | በላ | manger ማንዤ | mangier ማንጅየር | edere ኤደረ | *ኤዶ | *ሔድ- | ኤድ- |
| 94 | ነከሰ | mordre ሞርድረ | mordre ሞርድረ | mordere ሞርዴሬ | *ጒሩግ-፣ *ስመርድ- | ዋክ- | |
| 95 | ጠባ | sucer ሱሴ | sucer ሱጸር | sugere ሱጌሬ | *ሱግ- | *ሱግ- | ኡህ- |
| 96 | ተፋ | cracher ክራሼ | crachier ክራችየር | spuere ስፕዌሬ | *ስፐው- | አላፓህ- | |
| 97 | አስታወከ | vomir ቮሚር | vomir ቮሚር | vomere ዎሜሬ | *ወም-፣ *ሕረውግ- | ||
| 98 | ነፋ | souffler ሱፍሌ | sufler ሱፍለር | flare ፍላሬ፣ ሱፍላሬ | *ዋት-፣ *ሕወሕ- | ፓራይ- | |
| 99 | ተነፈሰ | respirer ረስፒሬ | respirer ረስፒረር | spirare ስፒራሬ | ሔንሕ-፣ *ፕነው- | ||
| 100 | ሳቀ | rire ሪር | rire ሪረ | ridere ሪዴሬ | *ክለክ- | ሐሐርስ- | |
| 101 | አየ | voir ቯ | veir ቨይር | videre ዊዴሬ | *ሰኲ-፣ *ወይድ- | ሳጉዋይ-፣ አውስ- | |
| 102 | ሰማ | entendre አንተንድረ | entendre, oïr ኧንተንድረ፣ ኦዊር | audire አውዲሬ | *ሔክሖውስየ-፣ *ክለው- | ኢስትማስ- | |
| 103 | አወቀ | savoir ሳቯ | saveir ሳቨይር | sapire, scire ሳፔሬ፣ ስኪሬ | *ግነኽ-፣ *ወይድ- | ሳክ- | |
| 104 | አሠበ | penser ፓንሴ | penser ፐንሰር | cogitare ኮጊታሬ | *ቶንግ-፣ *መን- | ||
| 105 | አሽተተ | sentir ሳንቲር | sentir ሰንቲር | sentire ሰንቲሬ | *ኸድ- | ||
| 106 | ፈራ | craindre ክረንድረ | criembre ክርየምብረ | timere ቲሜሬ | *ፐርክ- | ናሕ- | |
| 107 | አንቀላፋ | dormir ዶርሚር | dormir ዶርሚር | dormire ዶርሚሬ | *ስወፕ-፣ *ድረም- | ሱፕ- | |
| 108 | ኖረ | vivre ቪቭረ | vivre ቪቭረ | vivere ዊዌሬ | *ግዊዎ | *ጐይዂ- | ሁዊስ- |
| 109 | ሞተ | mourir ሙሪር | morir ሞሪር | morior ሞሪዮር | *ዼው-፣ *መር- | አክ- | |
| 110 | ገደለ | tuer ቱዌ | ocire ኦጺረ | occidere ኦኪዴሬ | *ጐን- | ኰን- | |
| 111 | ተዋጋ | lutter ሉቴ | loiter ሎይተር | pugnare ፑግናሬ | ሁላይ-፣ ዛሒያ- | ||
| 112 | አደነ | chasser ሻሴ | chacier ቻጽየር | venor ዌኖር | ሁርና- | ||
| 113 | መታ | frapper, battre ፍራፔ፣ ባትረ | fraper, batre ፍራፐር፣ ባትረ | battuere ባትዌሬ | *ፕለሕክ- | ዋልህ- | |
| 114 | ቈረጠ | couper ኩፔ | coper ኮፐር | secare ሴካሬ | *ከሒድ-፣ *ስከል-፣ *ሰክ- | ቱሑስ- | |
| 115 | ሠነጠቀ | diviser ዲቪዜ | deviser ደቪሰር | dividere ዲዊዴሬ | *ግለውብ-፣ *ስከይ- | ሳራ- | |
| 116 | ወጋ | poignarder ፗኛርዴ | pungere ፑንጌሬ | *ስተይግ- | ኢስካሪ | ||
| 117 | ጫረ | gratter ግራቴ | grater ግራተር | scalpare ስካልፓሬ | *ገረድ-፣ ስክረይብ- | ጉልስ- | |
| 118 | ቆፈረ | creuser ክርውዜ | fodere ፎዴሬ | *ዼይጒ-፣* ዸልብ- | ፓዳይ | ||
| 119 | ዋኘ | nager ናዤ | nagier ናጅየር | natare ናታሬ | *ኔሑ- | ||
| 120 | በረረ | voler ቮሌ | voler ቮለር | volare ዎላሬ | *ፕለውክ- | ፒዳይ | |
| 121 | ተራመደ | marcher ማርሼ | marchier ማርችየር | gradior ግራዲዮር | *ገንግ-፣ *ግረዽ- ጒምስኬ- | ቲያ- | |
| 122 | መጣ | venir ቭኒር | venir ቨኒር | venire ዌኒሬ | *ጐም-፣ *ጐሕ- | ኡዋ- | |
| 123 | ተኛ | gésir ዤዚር | gesir ጀሲር | iacere ያኬሬ | *ለግ- | ኪ- | |
| 124 | ተቀመጠ | asseoir አሷ | seoir ሰዊር | sedere ሰዴሬ | *ሰዴዮ፣ *ሲዝዶ | *ሰድ- | አሰስ- |
| 125 | ቆመ | être ኧትረ | ester ኧስተር | stare ስታሬ | *ስተሕ- | አር- | |
| 126 | ዞረ | tourner ቱሕኔ | torner ቶርነር | tornare ቶርናሬ | *ተርሕ-፣ *ወርት- | ወህ- | |
| 127 | ወደቀ | tomber ቶምቤ | tumber ቱምበር | cadere ካዴሬ | *ካዶ | *ፖል-፣ *ካድ- | ማውስ- |
| 128 | ሰጠ | donner ዶኔ | doner ዶነር | dare ዳሬ | *ዲዶ | *ደኽ- | ፓይ- |
| 129 | ያዘ | tenir ትኒር | tenir ተኒር | tenere ተኔሬ | *ሰግ-፣ *ከህፕ- | ሃር- | |
| 130 | ጨመቀ | comprimer ኮምፕሪሜ | comprimer ኮምሪመር | comprimere ኮምፕሪሜሬ | ታማስ-፣ ወሱሪያ- | ||
| 131 | ፈተገ | frotter ፍሮቴ | fricare ፍሪካሬ | *መልሕ-፣ ተር- | ሳክሩ- | ||
| 132 | አጠበ | laver ላቬ | laver ላቨር | lavare ላዋሬ | *ለኊ-፣ *ነይጒ- | ዋርፕ- | |
| 133 | አበሰ | essuyer ኧሱዬ | tergere ተርጌሬ | አንስ- | |||
| 134 | ሳበ፣ ጐተተ | tirer ቲሬ | tirer ቲረር | trahere ትራሄሬ | *ዽረግ- | ህዊቲያ- | |
| 135 | ገፋ | pousser ፑሴ | pulsare ፑልሳሬ | *ስከውብ-፣ *ስኩብ- | ኩዋስ- | ||
| 136 | ጣለ | jeter ዠቴ | geter ጀተር | iactare ያክታሬ | *ስመይት- | ፐሢያ- | |
| 137 | አሠረ | lier ሊዬ | lier ልየር | ligare ሊጋሬ | * | *በንዽ- ለይግ- | ካለሊያ- |
| 138 | ልብስን ሰፋ | coudre ኩድረ | coldre ኮልድረ | consuere ኮንስዌሬ፣ ስዌሬ | *ስዩሕ- | ||
| 139 | ቆጠረ | compter ኮምቴ | conter ኮንተር | computare ኮምፑታሬ | *ረይ- | ካፑወ- | |
| 140 | አለ | dire ዲር | dire ዲረ | dicere ዲኬሬ | *ደይኮ | *ሰኲ፣ *ወውክ- | ቴ- |
| 141 | ዘፈነ | chanter ሻንቴ | chanter ቻንተር | cantare ካንታሬ | *ካኖ | *ሰንጒ-፣ *ካን- | ኢሻማይ |
| 142 | ተጫወተ | jouer ዡዌ | joer ጅወር | iocor ዮኮር | ዱስክ-፣ ሂንጋኒስከ- | ||
| 143 | ተንሳፈፈ | flotter ፍሎቴ | floter ፍሎተር | nare ናሬ | *ፕለውዽ-፣ *ስሮው- | ||
| 144 | ፈሰሰ | couler ኩሌ | fluere ፍሉዌሬ | *ፕለው- | አርስ- | ||
| 145 | በረደ | geler ዠሌ | geler ጀለር | gelare ጌላሬ | *ፕረውስ- | ኧካይ- | |
| 146 | አበጠ | gonfler ጎንፍሌ | confler ኮንፍለር | inflare ኢንፍላሬ | ሱዋ- | ||
| 147 | ፀሐይ | soleil ሶለይ | soleil ሶለይል | sol ሶል | *ስሕዎል | *ሶኊል | ኢስታኑስ |
| 148 | ጨረቃ | lune ሉን | lune ሉነ | luna ሉና | *ሎውክስና | *ሜሕንስ፣ *ሎውክስነሕ | አርማስ |
| 149 | ኮከብ | étoile ኤቷል | estoile ኧስቶይለ | stella ስተላ | *ስተሮላ | *ሕስቴር | ሃስቴር |
| 150 | ውኃ | eau ኤው | eaue ኤወ | aqua አኳ | *ኡዶር፣ *አኳ | *ዋታር፣ *ሔኰሕ | ዋታር |
| 151 | ዝናብ | pluie ፕሉዊ | pluie ፕልዊየ | pluvia ፕሉዊያ | ሄውስ | ||
| 152 | ወንዝ | fleuve ፍሌቭ | fluet ፍልወት | flumen ፍሉመን | *ሔፕ- | ሃፓስ | |
| 153 | ሐይቅ | lac ላክ | lac ላክ | lacus ላኩስ | *ላኩስ | *ላኩስ፣ *ሔጌሮ- | ሉሊስ |
| 154 | ባሕር | mer መር | mare ማረ | mare ማሬ | *ሞሪ፣ *ስሔይዎ- | አሩናስ | |
| 155 | ጨው | sel ሰል | sel ሰል | sal ሳል | *ሴሕልስ | ||
| 156 | ድንጋይ | pierre ፒየር | piere ፕየረ | petra, lapis ፐትራ፣ ላፒስ | *ሔክሞን | ፓሢላስ | |
| 157 | አሸዋ | sable ሳብል | sablon ሳብሎን | sabulum ሳቡሉም | *ሳምሕዾስ | ||
| 158 | አቧራ | poussière ፑሢየር | pous ፖውስ | pulvis ፑልዊስ | *ፖልዊስ | *ፐሕርስ- | |
| 159 | መሬት | terre ቴር | terre ተረ | terra ተራ | *ዼጎም፣ *ሔር- | ተካን | |
| 160 | ደመና | nuage ኗዥ | nue ንዌ | nubes ኑቤስ | *ኔቦስ | አልፓስ | |
| 161 | ጉም | brume ብሩም | brume ብሩመ | nebula ኔቡላ | *ሕሚግለሕ፣ *ስነውዽ- | ካማራስ | |
| 162 | ሰማይ | ciel ስየል | ciel ጽየል | caelum ካይሉም | *ኔቦስ | ኔፒስ | |
| 163 | ንፋስ | vent ቫንት | vent ቨንት | ventus ወንቱስ | *ወንቶስ | *ሕወንትስ | ሁዋንጽ |
| 164 | አመዳይ | neige ኔዥ | noif ኖይፍ | nix ኒክስ | *ስኒክስ | *ስኒጒህስ | |
| 165 | በረዶ | glace ግላስ | glace ግላጸ | glacies ግላኪዬስ | *ሔይሕ-፣ *የግ- | ኧካን | |
| 166 | ጢስ | fumée ፉሜ | fumus ፉሙስ | *ስሙኲ-፣ *ዹሕሞስ | ቱሑዊስ | ||
| 167 | እሳት | feu ፌ | feu ፈው | ignis ኢግኒስ | *ኤግኒስ | *ፔሑር፣ *ሔግኒስ | ፓሑር |
| 168 | አመድ | cendre ሳንድር | cendre ጸንድረ | cinis ኪኒስ | *ኼስኖ-፣ *ኼሲ- | ሃስ | |
| 169 | ተቃጠለ | brûler ብሩሌ | brusler, bruir ብሩስለር፣ ብርዊር | ardere አርዴሬ | *ብረው-፣ *ዸጒ-፣ *ስወል-፣ *ሔውስ- | ዋርን- | |
| 170 | መንገድ | route ሩት | rote, veie ሮተ፣ ቨየ | via ዊያ | *ዌግ-፣ *ፐንት- | ፓልሳስ | |
| 171 | ተራራ | montagne ሞንታኝ | mont ሞንት | mons ሞንስ | *ጐርኽ-፣ *ሞን- | ካልማራስ | |
| 172 | ቀይ | rouge ሩዥ | ruge ሩጀ | ruber ሩቤር | *ሕረውዾስ | ሚቲስ | |
| 173 | አረንጓዴ | vert ቬር | vert ቨርት | viridis ዊሪዲስ | *ግሬሕ- | ኈልፒስ | |
| 174 | ቢጫ | jaune ዦን | jaune ጃውነ | flavus ፍላዉስ | *ገልሕዎስ፣ *ከንህኮስ | ሐሕላዋንጽ | |
| 175 | ነጭ | blanc ብላንክ | blanc ብላንክ | albus አልቡስ | *አልቦስ | *ሔልቦስ | ሃርኪስ |
| 176 | ጥቁር | noir ኗር | neir ነይር | niger ኒጌር | *ስዎርዶስ፣ *ሔምስ- | ዳንኩይስ | |
| 177 | ሌሊት | nuit ንዊ | noit ኖይት | nox ኖክስ | *ናሕትስ | *ኖኲትስ | ኢስፓንጽ |
| 178 | ቀን | jour ዡር | jor ጆር | dies ዲዬስ | *ድዮውስ | *ሔግ-፣ *ደይን- | ሲዋጽ |
| 179 | አመት | année አኔ | an አን | annus አኑስ | *አትኖስ | *የሕር-፣ *ወት- | ወጽ |
| 180 | ሙቅ | chaud ሾ | chaut ቻውት | calidus ካሊዱስ | *ጐርም-፣ *ተፕ- | አንጽ | |
| 181 | ቅዝቃዛ | froid ፏ | freid ፍረይድ | frigidus ፍሪጊዱስ | *ጌልዶስ | ኤኩናስ | |
| 182 | ሙሉ | plein ፕለን | plein ፕለይን | plenus ፕሌኑስ | *ፕሌኖስ | *ፕልሕኖስ | ሱዋንጽ |
| 183 | አዲስ | nouveau ኑቨው | novel ኖቨል | novus ኖዉስ | *ኔዎስ | ኔዋስ | |
| 184 | አሮጌ | vieux ቬ | viel ቭየል | vetus ዌቱስ | *ሰንሖ- | ሚያህዋንጽ | |
| 185 | ጥሩ | bon ቦን | bon ቦን | bonus ቦኑስ | *ድወኖስ | *በድ-፣ *ሕሱ- | አሡስ |
| 186 | መጥፎ | mal ማል | mal ማል | malus ማሉስ | *ማሎስ | *ሑፔሎስ፣ *ዱስ | ኢዳሉስ |
| 187 | በስባሳ | pourri ፑሪ | puter ፑተር | *ፑ- | ሃራንጽ | ||
| 188 | እድፋም | sale ሳል | sale ሳለ | sordidus ሶርዲዱስ | *ሳልው- | ኢስኩናንጽ | |
| 189 | ቀጥተኛ | droit ዷ | dreit ድረይት | rectus ረክቱስ | *ሕረግቶስ | ||
| 190 | ክብ | rond ሮንድ | reont ሬውንት | rotundus ሮቱንዱስ | |||
| 191 | ስለታም | affilé አፊሌ | acer አኬር | *ስኬርብ-፣ *ሔክሮስ | አልፑስ | ||
| 192 | ደደብ | émoussé ኤሙሴ | hebes ሄቤስ | አልፓንጽ | |||
| 193 | ለስላሳ | lisse ሊሥ | levis ሌዊስ | *ግላዶስ | ሚውስ | ||
| 194 | እርጥብ | mouillé ሙዊዬ | umidus ኡሚዱስ | *ወድ | ሁርኒያንጽ | ||
| 195 | ደረቅ | sec ሰክ | sec ሰክ | siccus ሲኩስ | *ተርስ-፣ ስሔውሶስ | ሃታንጽ | |
| 196 | ትክክለኛ | correct ኮረክት | correct ኮረክት | rectus ረክቱስ | *ሕረግቶስ | አሳንጽ | |
| 197 | ቅርብ | près, proche ፕሬ፣ ፕሮሽ | propinquus, prope ፕሮፒንኩውስ፣ ፕሮፔ | ማኒንኩዋስ | |||
| 198 | ሩቅ | loin ሏ | loing ሎይንግ | procul ፕሮኩል | *ዊ | አርሃ፣ ቱዋ | |
| 199 | ቀኝ | droit ዷ | dreit ድረይት | dexter ደክስተር | *ደክስ- | ኩናስ | |
| 200 | ግራ | gauche ጎሽ | senestre ሰነስትረ | sinister ሲኒስቴር | *ሰውዮስ | ||
| 201 | በ... | à አ | a አ | ad አድ | *ሓድ | ||
| 202 | በ... ውስጥ | en, dans አን፣ ዳን | en ኧን | in ኢን | *ሔን፣ *ሔንተር | አንዳን | |
| 203 | ከ... ጋር | avec አቨክ | avuec, od አቭወክ፣ ኦድ | apud, cum አፑድ፣ ኩም | *ኮም | *ሜታ፣ *ኮም | ካቲ |
| 204 | እና | et ኤ | et ኤ | et ኧት | *-ኰ፣ *ደ | ||
| 205 | ቢ... (ኖሮ) | si ሲ | si ሲ | si ሲ | ታኩ | ||
| 206 | በ... ምክንያት | parce que ፓህስ ክዕ | quar ኳር | quia ኲያ | ኩዊት | ||
| 207 | ስም | nom ኖም | nom ኖም | nomen ኖመን | *ሕኖምን | ላማን |
ትንትና[አርም]
ከሷዴሽ ዝርዝር 207 ዘመናዊ ፈረንሳይኛ ቃላት፣ 161 ወይም 78% በቀጥታ ከሮማይስጥ ቃላት ተደረጁ።
ከተረፉትም 46 ቃላት መኃል፤
- 10 ቃላት ወይም 5% ከፍራንክኛ (ጀርማኒክ) መጡ፦ bois /ቧ/ (ደን)፤ cracher /ክራሼ/ (መትፋት)፤ gratter /ግራቴ/ (መጫር)፤ marcher /ማርሼ/ (መራመድ)፤ tomber /ቶምቤ/ (መውደቅ)፤ flotter /ፍሎቴ/ (መስፈፍ)፤ bruler /ብሩሌ/ (መቃጠል)፤ blanc /ብላንክ/ (ነጭ)፤ sale /ሳል/ (እድፋም)፤ gauche /ጎሽ/ (ግራ)
- 1 ቃል ወይም 1% ከጋውልኛ (ኬልቲክ) መጣ፦ petit /ፕቲ/ (ትንሽ)።
የተረፉት 35 ቃላት ወይም 17% የመጡ ከሮማይስጥ ሲሆን፣ ከሮማይስጥ አዲስ ትርጉም ተሰጡ።
- ce /ስዕ/ (ይህ) ከ ecce illum «እነሆ ያ» ፣ በ hic ፈንታ
- ça /ሳ/ (ያ) ከ ecce illum illac «እነሆ ያ በዚያው ቦታ» ፣ በ ille ፈንታ
- la /ላ/ (እዚያ) ከ illac «በዚያው ቦታ» ፣ በ ibi ፈንታ
- beaucoup /ቦኩ/ (ብዙ) ከ bellus colpus «መልካም ምት» ፣ በ multis ፈንታ
- quelques /ከልክ/ (አንዳንድ) ከ qualis quid «እንዲህ ምን» ፣ በ aliquot ፈንታ
- large /ላርዥ/ (ሰፊ) ከ largus «በርካታ» ፣ በ latus ፈንታ
- lourd /ሎርድ/ (ከባድ) ከ luridus «የገረጣ» ፣ በ gravis ፈንታ
- homme /ኦም/ (ወንድ) ከ homo «ሰው» ፣ በ vir ፈንታ
- personne /ፐርሶን/ (ሰው) ከ persona «ጭምብል» ፣ በ homo ፈንታ
- femme /ፋም/ (ሚስት) ከ femina «ሴት» ፣ በ uxor ፈንታ
- baton /ባቶን/ (በትር) ከ bastum «ዱላ» ፣ በ baculum ፈንታ
- tete /ተት/ (ራስ) ከ testa «ጡብ» ፣ በ caput ፈንታ
- bouche /ቡሽ/ (አፍ) ከ bucca «ጉንጭ» ፣ በ os ፈንታ
- jambe /ዣምብ/ (እግር) ከ gamba «ቋንጃ» ፣ በ crus ፈንታ
- foie /ፏ/ (ጉበት) ከ ficatum «በበለስ የተሞላ» ፣ በ iecur ፈንታ
- manger /ማንዤ/ (መብላት) ከ mandicare «ማኘክ» ፣ edere ፈንታ
- entendre /አንታንድር/ (መስማት) ከ intendere «መዘርጋት» ፣ በ audire ፈንታ
- penser /ፓንሴ/ (ማሰብ) ከ pensare «መመዝን» ፣ በ cogitare ፈንታ
- craindre /ክራንድር/ (መፍራት) ከ tremore «መወዛወዝ» ፣ በ timore ፈንታ
- tuer /ቱዌ/ (መግደል) ከ tutari «መጥበቅ» ፣ በ occitare ፈንታ
- lutter /ሉቴ/ (መዋጋት) ከ luctare «መታገል» ፣ በ pugnare ፈንታ
- chasser /ሻሴ/ (ማደን) ከ captiare «መያዝ» ፣ በ venor ፈንታ
- couper /ኩፔ/ (መቆረጥ) ከ cuppare «መሰይፍ» ፣ በ secare ፈንታ
- creuser /ክሩዜ/ (መቆፈር) ከ corrosum «የቆረጣጠመ» ፣ በ fodere ፈንታ
- essuyer /ኤሱዬ/ (አበሰ) ከ exsucare «ጭማቂ ማውጣት» ፣ በ tergere ፈንታ
- couler /ኩሌ/ (ፈሰሰ) ከ colare «ማጥለል» ፣ በ fluere ፈንታ
- gonfler /ጎንፍሌ/ (ማበጥ) ከ conflare «ማንደድ» ፣ በ inflare ፈንታ
- brume /ብሩም/ (ጉም) ከ bruma «በረድ ወቅት» ፣ በ nebula ፈንታ
- feu /ፌ/ (እሳት) ከ focus «ምድጃ» ፣ በ ignis ፈንታ
- route /ሩት/ (መንገድ) ከ rupta «ሰባራ» ፣ በ via ፈንታ
- jaune /ዦን/ (ቢጫ) ከ galbinus «ቢጫ-አረንጓዴ» ፣ በ flavus ፈንታ
- affilé /አፊሌ/ (ስለታም) ከ ad filo «ወደ ፈትሉ» ፣ በ acer ፈንታ
- émoussé /ኤሙሴ/ (ደደብ) ከ ex mutio «ከክርክሙ» ፣ በ hebes ፈንታ
- loin /ሏ/ (ሩቅ) ከ longus «ረጅም» ፣ በ procul ፈንታ
- parce que /ፓርስከ/ (በ... ምክንያት) ከ per ecce illum quid «በ እነሆ ያው ምን» ፣ በ quia ፈንታ